Energia słoneczna w Polsce - obecna sytuacja

Jeszcze kilka lat temu energia słoneczna stanowiła marginalny udział w polskim miksie energetycznym. Dziś sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Według danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych, na koniec 2022 roku łączna moc zainstalowana w fotowoltaice w Polsce przekroczyła 12 GW. To niemal dwukrotny wzrost w porównaniu do 2021 roku i aż 14-krotny w porównaniu z 2018 rokiem.

Ten dynamiczny rozwój jest wynikiem wielu czynników: spadających kosztów technologii fotowoltaicznych, rosnącej świadomości ekologicznej Polaków, programów dofinansowania (takich jak "Mój Prąd" czy ulga termomodernizacyjna), a także rosnących cen energii z konwencjonalnych źródeł.

Energia słoneczna stała się nie tylko wyborem ekologicznym, ale również ekonomicznym. Coraz więcej Polaków dostrzega, że inwestycja w fotowoltaikę to opłacalny sposób na uniezależnienie się od rosnących cen energii.

Raport Rynku Fotowoltaiki w Polsce, 2022

Przyszłość fotowoltaiki w Polsce

Zgodnie z Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku (PEP2040), odnawialne źródła energii mają stanowić co najmniej 32% w końcowym zużyciu energii elektrycznej w 2030 roku. Energia słoneczna ma odegrać w tym procesie kluczową rolę.

Mimo wyzwań, takich jak ograniczona przepustowość sieci dystrybucyjnej czy zmiany w systemie rozliczeń prosumentów (przejście z net-meteringu na net-billing), perspektywy rozwoju fotowoltaiki w Polsce pozostają obiecujące.

Kluczowe trendy, które będą kształtować przyszłość fotowoltaiki w Polsce:

1. Rozwój farm fotowoltaicznych

   Obok mikroinstalacji na dachach domów jednorodzinnych, coraz większą rolę będą odgrywać duże farmy fotowoltaiczne. Projekty o mocy kilkudziesięciu czy nawet kilkuset megawatów stają się coraz bardziej powszechne w polskim krajobrazie.

2. Integracja z magazynami energii

   Aby rozwiązać problem zmienności produkcji energii słonecznej, systemy fotowoltaiczne będą coraz częściej integrowane z magazynami energii. Pozwoli to na efektywniejsze wykorzystanie wyprodukowanej energii i większą niezależność energetyczną.

3. Agrofotowoltaika

   Rozwiązania łączące produkcję rolną z produkcją energii elektrycznej na tych samych gruntach zyskują na popularności. Agrofotowoltaika pozwala na efektywne wykorzystanie przestrzeni i może stanowić dodatkowe źródło dochodu dla rolników.

4. Rozwój technologii fotowoltaicznych

   Postęp technologiczny prowadzi do zwiększenia efektywności paneli fotowoltaicznych przy jednoczesnym obniżeniu kosztów produkcji. Nowe technologie, takie jak perowskity (nad którymi intensywnie pracują polscy naukowcy), mogą zrewolucjonizować rynek fotowoltaiki.

5. Społeczności energetyczne

   Rozwój lokalnych społeczności energetycznych, w ramach których grupy prosumentów będą mogły wspólnie korzystać z wyprodukowanej energii, to kolejny trend, który może znacząco wpłynąć na rynek energii słonecznej w Polsce.

Wyzwania dla rozwoju fotowoltaiki w Polsce

Mimo optymistycznych perspektyw, rozwój fotowoltaiki w Polsce napotyka na szereg wyzwań:

• Ograniczenia sieci dystrybucyjnej

  Polska sieć elektroenergetyczna nie była projektowana z myślą o rozproszonej generacji energii. W wielu regionach kraju operatorzy sieci dystrybucyjnej odmawiają wydawania warunków przyłączenia nowych instalacji fotowoltaicznych ze względu na ograniczoną przepustowość sieci.

• Zmiany w systemie rozliczeń prosumentów

  Przejście z systemu net-meteringu na net-billing, które nastąpiło w kwietniu 2022 roku, wpłynęło na wydłużenie okresu zwrotu z inwestycji w fotowoltaikę dla nowych prosumentów.

• Zmienność regulacji prawnych

  Częste zmiany w prawie dotyczącym OZE stwarzają niepewność inwestycyjną i mogą hamować rozwój sektora.

• Dostępność gruntów

  Dla dużych projektów fotowoltaicznych coraz trudniejsze staje się znalezienie odpowiednich gruntów z dostępem do sieci przesyłowej.

Polska w europejskiej transformacji energetycznej

Rozwój fotowoltaiki w Polsce wpisuje się w szerszy kontekst europejskiej transformacji energetycznej. Zgodnie z unijnym pakietem "Fit for 55", do 2030 roku Unia Europejska ma zredukować emisje gazów cieplarnianych o co najmniej 55% w porównaniu do poziomów z 1990 roku. Osiągnięcie tego celu wymaga znaczącego zwiększenia udziału OZE w miksie energetycznym wszystkich krajów członkowskich.

Polska, ze względu na dotychczasowe uzależnienie od węgla, stoi przed szczególnie trudnym wyzwaniem. Jednak rozwój fotowoltaiki pokazuje, że transformacja energetyczna w naszym kraju jest możliwa i już się rozpoczęła.

Podsumowanie

Energia słoneczna stanowi jeden z filarów polskiej transformacji energetycznej. Mimo wyzwań, z jakimi musi się mierzyć, fotowoltaika w Polsce ma przed sobą obiecującą przyszłość. Rosnące koszty energii z konwencjonalnych źródeł, spadające ceny technologii fotowoltaicznych oraz rosnąca świadomość ekologiczna Polaków sprawiają, że energia słoneczna będzie odgrywać coraz większą rolę w polskim miksie energetycznym.

Rozwój fotowoltaiki to nie tylko sposób na redukcję emisji CO2 i walkę ze zmianami klimatu, ale także szansa na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski, tworzenie nowych miejsc pracy i budowanie innowacyjnej, nowoczesnej gospodarki.